Wzrosty w 2022 roku: Widoczne są znaczące wzrosty cen energii od połowy 2021 roku, osiągając najwyższe wartości w okresie od lipca do sierpnia 2022 roku. Najwyższy szczyt przypadał na lipiec i sierpień 2022, kiedy średnia cena energii dla różnych kategorii (TGeBASEm, TGeONSHOREm, TGePVm) osiągnęła ponad 1000 zł/MWh, a nawet przekroczyła 1300 zł/MWh w przypadku energii bazowej (TGeBASE).
Punkt zwrotny: Po szczycie w sierpniu 2022 roku ceny zaczęły spadać. Widać wyraźny trend spadkowy, który trwał przez kolejne miesiące, aż do pierwszego kwartału 2023 roku. Spadek ten mógł być wynikiem poprawy podaży energii lub interwencji regulacyjnych na rynku.
Stabilizacja cen w 2023 roku: Rok 2023 charakteryzował się pewną stabilizacją cen energii, która utrzymywała się na poziomie średnio 400-600 zł/MWh. Nie zaobserwowano takich gwałtownych wahań jak w poprzednich latach, co mogło sugerować uspokojenie sytuacji na rynku energii.
Stopniowy spadek w 2024 roku: Na początku 2024 roku ceny energii kontynuowały tendencję spadkową, osiągając wartość poniżej 400 zł/MWh. Wykresy dla poszczególnych źródeł energii (bazowa, onshore, PV) sugerują stopniowe ustabilizowanie się cen na niższych poziomach, co może być efektem poprawy sytuacji gospodarczej oraz dostępu do alternatywnych źródeł energii.
Różnice między źródłami energii: Cena energii ze źródeł fotowoltaicznych (TGePVm) była bardziej zmienna i w niektórych miesiącach wyraźnie wyższa niż ceny energii bazowej czy z farm wiatrowych (TGeONSHOREm). Ceny PV osiągnęły swoje szczyty w grudniu 2021 roku oraz w lipcu-sierpniu 2022 roku, co może być efektem zwiększonego zapotrzebowania na energię w okresach szczytowego zapotrzebowania lub zmian w dostępności źródeł.
Średnie ceny energii w latach 2021-2024
TGeONSHOREm – średnia ważona cena za 24-godzinną dostawę energii elektrycznej w danym miesiącu, wyliczona za pomocą wag wskazujących na efektywność wytwarzania energii elektrycznej z lądowych źródeł wiatrowych na terytorium Polski w poszczególnych godzinach doby w stosunku do całej doby dostawy, a uwzględniająca wyłącznie transakcje dla godzinowych instrumentów DAM.
TGePVm – średnia ważona cena za 24-godzinną dostawę energii elektrycznej w danym miesiącu, wyliczona z wagami wskazującymi na efektywność wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł fotowoltaicznych na terytorium Polski w poszczególnych godzinach doby w stosunku do całej doby dostawy, a uwzględniająca wyłącznie transakcje dla godzinowych instrumentów DAM.
TGeBASEm – benchmark dla TGeONSHOREm i TGePVm. TGeBASEm wskazuje cenę energii elektrycznej na miesiąc dostawy, wyliczoną jako prosta średnia arytmetyczna średnich cen godzinowych ważonych wolumenem, z uwzględnieniem wyłącznie transakcji na godzinowych instrumentach DAM.
TGeBASE_WAvg – indeks ten jest odpowiedzią na potrzebę formalnej kluczowej wartości cenowej. Odpowiada ona miesięcznej średniej cenie ważonej wolumenem obrotu na RDN i wskazuje średnią cenę energii elektrycznej zakontraktowanej na tym rynku w danym miesiącu, a więc może być wykorzystana do obliczenia całkowitej wartości takiej energii elektrycznej. Stworzenie indeksu TGeBASE_WAvg ustali precyzyjną definicję i skróconą nazwę dla tej wartości, co ułatwi jej wykorzystanie jako punktu odniesienia.
Na podstawie przedstawionych wykresów i danych można zauważyć kilka istotnych trendów dotyczących cen energii w latach 2021-2024.
Analiza sytuacji cenowej:
Wzrosty w 2022 roku: Widoczne są znaczące wzrosty cen energii od połowy 2021 roku, osiągając najwyższe wartości w okresie od lipca do sierpnia 2022 roku. Najwyższy szczyt przypadał na lipiec i sierpień 2022, kiedy średnia cena energii dla różnych kategorii (TGeBASEm, TGeONSHOREm, TGePVm) osiągnęła ponad 1000 zł/MWh, a nawet przekroczyła 1300 zł/MWh w przypadku energii bazowej (TGeBASE).
Punkt zwrotny: Po szczycie w sierpniu 2022 roku ceny zaczęły spadać. Widać wyraźny trend spadkowy, który trwał przez kolejne miesiące, aż do pierwszego kwartału 2023 roku. Spadek ten mógł być wynikiem poprawy podaży energii lub interwencji regulacyjnych na rynku.
Stabilizacja cen w 2023 roku: Rok 2023 charakteryzował się pewną stabilizacją cen energii, która utrzymywała się na poziomie średnio 400-600 zł/MWh. Nie zaobserwowano takich gwałtownych wahań jak w poprzednich latach, co mogło sugerować uspokojenie sytuacji na rynku energii.
Stopniowy spadek w 2024 roku: Na początku 2024 roku ceny energii kontynuowały tendencję spadkową, osiągając wartość poniżej 400 zł/MWh. Wykresy dla poszczególnych źródeł energii (bazowa, onshore, PV) sugerują stopniowe ustabilizowanie się cen na niższych poziomach, co może być efektem poprawy sytuacji gospodarczej oraz dostępu do alternatywnych źródeł energii.
Różnice między źródłami energii: Cena energii ze źródeł fotowoltaicznych (TGePVm) była bardziej zmienna i w niektórych miesiącach wyraźnie wyższa niż ceny energii bazowej czy z farm wiatrowych (TGeONSHOREm). Ceny PV osiągnęły swoje szczyty w grudniu 2021 roku oraz w lipcu-sierpniu 2022 roku, co może być efektem zwiększonego zapotrzebowania na energię w okresach szczytowego zapotrzebowania lub zmian w dostępności źródeł.
Wnioski:
Kryzys energetyczny 2022: Wyraźny wzrost cen w 2022 roku może być przypisany kryzysowi energetycznemu, którego skutki były odczuwalne w całej Europie. Przyczyniły się do tego zarówno globalne zakłócenia dostaw, jak i niepewność geopolityczna.
Stabilizacja i spadki w 2023-2024: Od 2023 roku można zauważyć uspokojenie cen na rynku energii, które zmniejszały się stopniowo. Dalsze spadki w 2024 roku wskazują na możliwe efekty działań stabilizacyjnych oraz większe wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Obserwowane zmiany są istotne zarówno dla konsumentów, jak i producentów energii, wskazując na dużą zmienność rynków energetycznych w odpowiedzi na kryzysy oraz na działania mające na celu ustabilizowanie dostaw i cen.
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy ENERGIA NONSTOP